16-01-2025 | 14:20
Կլիմայական ճգնաժամի պայմաններում գիտնականներն առաջարկում են աշխարհի փրկության հավակնոտ պլան. օվկիանոսի հատակից նավթ արդյունահանելու փոխարեն նրանք առաջարկում են CO2 լցնել օվկիանոս, գրում է Science Alert-ը։
Հետազոտողներն առաջարկում են նոր ֆուտուրիստական նախագիծ՝ Solid Carbon, որի շրջանակում նախատեսում են կառուցել լողացող հորատասարքեր օվկիանոսի ռազմավարական շրջաններում։ Դրանց օգնությամբ թիմը առաջարկում է CO2 ներարկել օվկիանոս, գրում է «Ֆոկուսը»։ Ենթադրվում է, որ լողացող կայանները կաշխատեն սեփական քամու տուրբիններով, որոնք կկլանեն ածխաթթու գազը մթնոլորտից եւ անգամ ջրից, իսկ հետո այն կմղեն ծովի հատակ։
Եթե ամեն բան այնպես աշխատի, ինչպես սպասում են գիտնականները, ածխաթթու գազը, ըստ էության, ընդմիշտ քար կմնա ծովի հատակին։ Հետազոտության համահեղինակ, երկրաֆիզիկոս Մարտին Շերվաթի խոսքով՝ այս որոշումը թույլ կտա հեռացնել ածխածինը մթնոլորտից եւ դրա պահումը հավերժ ու անվտանգ կդարձնի։
Ի տարբերություն այլ մեթոդների՝ մարդիկ այլեւս չեն անհանգստանա ածխածինը մթնոլորտ վերադարձնելու, նշանակում է՝ նաեւ մոլորակի գլոբալ ջերմացման մասին։ Սակայն ամեն բան դեռ պարզ չէ՝ կկարողանա՞ն արդյոք ածխածնի հեռացման այդ օվկիանոսային գործարաններն աշխատել այնպես, ինչպես սպասում են գիտնականները։
Նախորդ գնահատականները ցույց են տալիս, որ ամբողջ աշխարհում բազալտը կարող է մշտապես պահել ավելի շատ ածխածին, քան ամբողջ հանածո վառելիքը կարող է արտանետել։ Հետազոտության ընթացքում գիտնականները կազմել են պահման պոտենցիալ օբյեկտների քարտեզ, դրանք շատ-շատ են։ Բայց գիտնականները խոստովանում են, որ նոր ռազմավարությունը հազիվ թե կարողանա կիրառվել եւ իրականացվել դրանցից յուրաքանչյուրում մի շարք պատճառներով։
Միեւնույն ժամանակ հետազոտության հեղինակնեը կարծում են, որ անգամ մի քանի լողացող կայաններ ավելի մեծ նշանակություն կունենան։ Շերվաթի խոսքով՝ Կասկադիայի ջրավազանում (Կանադայի արեւմուտք), Վանկուվեր կղզուց ոչ հեռու, կա ածխաջրի արտանետումների պահման տեղ մոտ 20 տարով։ Հենց այստեղ են նրանք կատարելու դաշտային փորձարկումներ։
Հետազոտության հեղինակները նշում են, որ իրենց հավակնոտ պլանը հիմնված է քիմիական ռեակցիայի վրա, որն արդեն տեղի է ունենում բնության մեջ. բազալտը լիքն է մետաղներով, որոնք կարող են կլանել ածխաթթու գազը, իսկ հետո միանալ նրան՝ գոյացնելով կարբոնատային հանքանյութեր։
Բազալտի եւս մեկ առավելությունն այն է, որ այն հակված է քայքայման եւ ցանցկեն է՝ գոյացնելով բավական տեղ նոր կարբոնատներով լցվելու համար։ Երկու տարվա ընթացքում CO2 գազը հանքայնացվում է՝ վերածվելով քարի հողի տակ։
Այդ օվկիանոսային ֆաբրիկաները կդառնան հսկայական եւ թանկարժեք, ենթադրվում է, որ բյուջեն կկազմի 60 մլն դոլար։
Փորձերի փուլում գիտնականները նախատեսում են օգտագործել նավը որսված ածխաթթու գազով, այնուհետեւ նրանք կհորատեն անցք ծովի հատակին եւ այնտեղ ածխածին կներարկեն։ Դրա համար թիմը կօգտագործի առկա մալուխային ցանցը օբյեկտին հետեւելու, ինչպես նաեւ արտահոսքի առկայության ստուգման համար։