Գիտնականները Քրիստոսի խաչելության առնչվող վայր են գտել

Քրիստոնեության ամենասուրբ վայրերից մեկում աշխատող հնագետները հայտնաբերել են ապացույցներ, որոնք լույս են սփռում հազարամյակներ առաջվա պատմության վրա։ Սուրբ Գերեզմանի եկեղեցու տակ գտնվող տարածքի վրա կենտրոնացած նրանց հետազոտությունը հաստատել է հին տեքստերում հայտնաբերված նկարագրությունները։ Դրա մասին գրում է Arkeonews-ը։

Հռոմի լա Սապիենցա համալսարանի պրոֆեսոր Ֆրանչեսկա Ռոմանի Ստասոլիի գլխավորությամբ պեղումները մեկնարկել են 2022 թվականին՝ վերականգնողական աշխատանքների շրջանակում, որոնց միացել են մի քանի կրոնական խմբեր։

Պեղումների ընթացքում թիմը հայտնաբերել է ծաղկափոշի և բույսերի մնացորդներ, որոնք վկայում են, որ ներկա վայրի մոտակայքում ժամանակին ձիթենիներ և խաղողի որթատունկեր են աճել, գրում է Фокус-ը։ Դա սերտորեն առնչվում է Հովհաննեսի Ավետարանի այն հատվածի հետ, որը նկարագրում է Հիսուս Քրիստոսի խաչելության և թաղման վայրի մոտ գտնվող այգին։

«Ավետարանը հիշատակում է Գողգոթայի և դամբարանի միջև կանաչ տարածք, և մենք նույնականացրել ենք այդ մշակովի դաշտերը»,-ասում է պրոֆեսորը։ Ըստ նրա՝ նմուշները հավաքվել են եկեղեցու հատակի տակից, և ներկայում ստուգումներ են անցկացվում դրանց տարիքը որոշելու համար։

Բացի դրանից, հետազոտողները հայտնաբերել են քարե պարիսպներ, որոնք, ենթադրաբար, շրջապատել են փոքր այգիների հողամասերը՝ կարևոր գտածո, որը հաստատում է այգու լանդշաֆտի հին նկարագրությունները։ Գտնվել են նաև կավե ամենեղեն, յուղի լամպեր և անձնական իրեր, որոնք թվագրվում են երկաթի դարին, ինչը վկայում է տարածքում մարդու երկարատև ներկայության մասին։

Սրբավայրի տակ հայտնաբերված Աեդիկուլա (aedicula) անունով հայտնի հայտնի մեկ ուշագրավ կառույցը՝ շրջանաձև մարմարե հիմք, կարող է պատկանել 4-րդ դարում Կոստանդիանոս կայսեր օրոք կառուցված վաղ քրիստոնեական հուշարձանին։

Մարմարի և շաղախի նմուշները փորձարկվում են, որը կօգնի պարզելու դրանց ծագումը։ Հայտնաբերվել է նաև 4-րդ դարի մետաղադրամների և կենդանիների ոսկորների հավաքածու, որը հնարավորություն է տալիս պատկերացում կազմել այդ վայրին առնչվող մարդկանց օրաբաժնի և առօրյա կյանքի մասին։

Չնայած այդ ապացույցները սերտորեն կապված են կրոնական ավանդույթների հետ, պրոֆեսորը շեշտում է պատմական հետազոտությունները հավատքից առանձնացնելու անհրաժեշտությունը։

Թեև ավելի քան 100 հազար բրուտագործական իրերի ամբողջական վերլուծությունը տարիներ կտևի, այս նախնական արդյունքները հզոր կապ են առաջարկում գրավոր պատմության և նյութական մնացորդների միջև՝ խորացնելով մեր ըմբռնումը ինչպես կրոնական ավանդույթի, այնպես էլ աշխարհի ամենակարևոր հոգևոր վայրերից մեկի պատմական զարգացման վերաբերյալ։

www.news.am