Համոզմունքի գինը ցինիզմի միջավայրում

Լեւ Տոլստոյը մի առիթով ասել է, որ կա շատ պարզ եղանակ՝ հասկանալու համար, թե որքան խորն են մարդու համոզմունքները: Պետք է տեսնել, թե հանուն այդ համոզմունքների ինչից է նա պատրաստ հրաժարվել՝ մի բաժակ սուրճի՞ց, մեկ աման ապուրի՞ց, կահույքի՞ց, տնի՞ց, աշխատատեղի՞ց, պաշտոնի՞ց: Թե՞ ազատությունից եւ կյանքից: Կարծում եմ, որ հարգանքի են արժանի մարդիկ, որոնք իրենց համոզմունքների համար պատրաստ են թանկ գին վճարել: Այնքան էլ կարեւոր չէ, թե որքանով են այդ մարդու համոզմունքներն ինձ համար հոգեհարազատ: 

Իմիջիայլոց, ինձ թվում է, որ չկան աշխարհիս երեսին երկու մարդ, որոնց հայացքները 100 տոկոսով համընկնում են: Ալեքսեյ Նավալնին, անշուշտ, խորը, հաստատուն սկզբունքների տեր մարդ էր: Նա կարող էր ապրել որպես քաղաքական տարագիր՝ հարցազրույցներ տալ, հանդես գալ դասախոսություններով: 

Բայց Նավալնին գերադասեց վերադառնալ պուտինյան Ռուսաստան՝ շատ լավ իմանալով, թե ինչ է իրեն սպասում: Հավանաբար, նման մարդիկ ոչ այնքան հաշվարկում են, թե ինչ հետեւանքներ կունենա իրենց ազատազրկումը կամ մահը, որքան պարզապես ընտրություն են կատարում ՝ ելնելով սեփական սկզբունքներից: Դա ոգեւորիչ օրինակ է փոքրամասնության համար, իսկ Ռուսաստանի (ինչպես եւ այլ երկրների) հասարակության մեծամասնությունն ապրում է ցինիզմի եւ անհավատության մեջ: 

Բանտում քաղաքական հակառակորդներին սպանելը կամ տանջամահ անելն ավտորիտար ռեժիմների «սիրված» գործելակերպն է: Հայաստանում նույնպես գրանցվել են նման դեպքեր: Նկատի ունեմ, մասնավորապես, իբր «ժողովրդավարության» օրոք Մհեր Եղիազարյանի, Արմեն Գրիգորյանի եւ «ոչ-ժողովրդավարության» ժամանակ Արթուր Սարգսյանի («Հաց բերողի») մահերը:

Որքան էլ տարբեր լինեն այդ բոլոր դեպքերը, կա նմանություն. մեծ կամ փոքր ավտոկրատները չեն կարող հանդուրժել, երբ իրենց իշխանությանը կոշտ դիմադրություն կա: Նպատակներից մեկն, իհարկե, մարդկանց վախեցնելն է, մի անկյունում կուչ եկած պահելը: Հենց այդ նպատակով են Փաշինյանի իրավապահները գործեր հարուցում բացառապես այն օգտատերերի դեմ, որոնք իշխանության հասցեին անհաճո գրառումներն են անում:

Ինչու են «իրավապաշտպանները» մի դեպքում աղմուկ հանում, իսկ մյուս դեպքում՝ լռում, այստեղ ոչ մի գաղտնիք չկա. մեկին պաշտպանելու համար դրամաշնորհ տալիս են, մյուսի համար չեն տալիս: Աստված նրանց հետ՝ դա իրենց բիզնեսն է: Վստահ եմ, որ բոլոր դեպքերում գերադասելի է բռնաճնշումները մերժելը: Այդ սկզբունքից ելնելով’ պետք է դատապարտել Ալեքսեյ Նավալնու, ըստ էության, սպանությունը: 

Արամ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ