
18-06-2025 | 15:35
Վերջին օրերին սրվել է իշխանությունների և Հայ Առաքելական Եկեղեցու հարաբերությունները։ Վարչապետ Փաշինյանի և նրա թիմակիցների ելույթներում հնչում են Եկեղեցու ղեկավարությանը վերաբերող քննադատություններ։ Այս գործընթացը կարող է դառնալ ներքաղաքական օրակարգի կենտրոնացում առաջիկա ամիսներին։
Ինչո՞ւ Եկեղեցին դարձավ թիրախ
Այս փուլում իշխանությունը վերահսկում է քաղաքական օրակարգը։ Ընդդիմադիր դաշտը մնում է հատվածավորված՝ առանց հստակ լիդերության։ Սակայն իշխանության վարկանիշի անկման և արտաքին քաղաքական զիջումների շուրջ կուտակվող դժգոհությունների ֆոնին հանրային տրամադրություններում ի հայտ են գալիս լարվածության նոր կետեր։
Այս իրավիճակում քննադատության թիրախ է դարձել Հայ Առաքելական Եկեղեցին։ Վարչապետի վարկանիշը գնահատվում է մոտ 11%, մինչդեռ Եկեղեցու վստահությունը հանրության շրջանում հասնում է 70%-ի։ Իշխանությունը կարող է փորձել հարվածել այն ինստիտուտին, որն ունի ամենաբարձր հանրային վստահությունը և որի դիրքորոշումը կարող է ազդել ներքաղաքական գործընթացների վրա։
Հնարավոր հաշվարկները
Իշխանությունը կարող է կանխարգելիչ քայլերի գնալ՝ մինչև խաղաղության համաձայնագրի շուրջ սպասվող զարգացումները և դրանց հնարավոր դժգոհությունների սրումը։ Եկեղեցու թուլացումը դիտարկվում է որպես ներքաղաքական դիմադրության կանխարգելման միջոց՝ հաշվի առնելով նրա բարոյական լեգիտիմությունը և ազգային հարցերում ունեցած դիրքորոշումները։
Բացի այդ, առկա է ազգային ինքնության նոր մոդելի ձևավորման ծրագիր, որտեղ Եկեղեցու դերը կսահմանափակվի արարողակարգային և մշակութաբանական գործառույթներով։ Այս մոտեցումը համընկնում է «մոդեռն քաղաքացիական պետություն» կառուցելու հայեցակարգի հետ, որը արտաքին ազդեցությունների համար դառնում է ավելի կառավարելի։
Ընդդիմադիր դաշտի պատասխանատվությունը
Այս իրավիճակում ընդդիմադիր ուժերը պարտավոր են դուրս գալ պասիվ դիտորդի դիրքից։ Նրանք կարող են հանդես գալ որպես ազգային համախմբման նախաձեռնողներ՝ հարցը տեղափոխելով իշխանություն-Եկեղեցի հակադրությունից դեպի ազգային անվտանգության և պետականության դիսկուրս։
Սակայն ընդդիմադիր դաշտում առկա տարաձայնությունները, կազմակերպչական թուլությունը և առաջնորդության պակասը այս պահին թույլ չեն տալիս ձևավորել համախմբված մոտեցում։ Այս պասիվությունը արդեն օգտագործվում է իշխանության կողմից՝ հանրային դիսկուրսում լրացուցիչ վակուում ստեղծելու համար։
Ապագա զարգացումները՝ չորոշված
Դժվար է կանխատեսել՝ արդյո՞ք Եկեղեցու շուրջ զարգացումները կվերաճեն համակարգված հակակամպանիայի, թե՞ կգտնվեն այլ լուծումներ։ Սակայն ակնհայտ է, որ այս գործընթացը վաղուց դուրս է եկել զուտ կրոնական շրջանակներից և վերաբերում է ազգային ինքնության, պետականության և ներքաղաքական ապագայի հարցերին։
Սցենարային զարգացումների քարտեզ
Էսկալացիա․ Իշխանությունը շարունակում է Եկեղեցու դեմ արշավը՝ քարոզչական հարձակումներով և հնարավոր սկանդալներով։ Սոցիալական լարվածությունը խորանում է։
Համախմբում․ Եկեղեցին դառնում է ազգային համախմբման առանցք։ Ընդդիմությունը վերադասավորում է իր դերակատարությունը։
Համակրանքի կորուստ․ Եթե Եկեղեցին թույլ է տալիս ներքին պառակտումներ, հանրային վստահությունը կարող է նվազել։
Սառեցում․ Կողմերը ժամանակավորապես նահանջում են, սակայն լարվածությունը շարունակում է մնալ ենթակետում։
Հայաստանյան ներքաղաքական օրակարգը նոր փուլ է մտնում, որտեղ ազգային ինքնության, հոգևոր կառույցների և իշխանության հարաբերությունները դառնում են առանցքային թեմաներ։ Հայ Առաքելական Եկեղեցու շուրջ ընթացող զարգացումները ցույց են տալիս, որ առաջիկա ամիսներին այս հարցը կարող է դառնալ ոչ միայն կրոնական կամ քաղաքական քննարկման թեմա, այլ խորքային պետականության և ազգային ավելի խորը ճգնաժամի սկիզբ։ Դա կերկարացնի Փաշինյանի իշխանությունը եւս որոշ ժամանակով։ Մինչեւ հաջորդ թիրախը։
www.aysor.am