15-09-2024 | 17:00
2001 թվականին լույս է տեսել «Ռուհնամա» գիրքը (թարգմանաբար` «Հոգու գիրքը»), որի հեղինակն է համարվում Թուրքմենստանի այն ժամանակվա նախագահ Սափարմուրադ Նիյազովը: «Թուրքմենբաշին» այն կոչում էր «թուրքմենների բարոյական սահմանադրություն»:
Գիրքը պարտադիր էր դպրոցներում եւ բուհերում ուսումնասիրելու համար: Երկրի բոլոր հաստատություններում պաշտոնների հավակնորդները պարտավոր էին «Ռուհնամայից» քննություն հանձնել: Դա ոչ այնքան սահմանադրություն էր, որքան յուրահատուկ Աստվածաշունչ կամ Ղուրան: (Հայտնի է, ի դեպ, որ Թուրքմենբաշին վերապահ վերաբերմունք ուներ ավանդական կրոնի հանդեպ՝ նաեւ այն պատճառով, որ հավակնում էր սեփական կրոնական ուսմունքը ստեղծել): Հայաստանը, բնականաբար, Թուրքմենստան չէ, չի եղել եւ չի լինելու:
Բայց հավակնությունների, սեփական անձն աստվածացնելու առումով զուգահեռները, կարծում եմ, տեղին են: Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն իր վերջին ոտանավորը բարձրացրել է գրեթե պետական խորհրդանիշի մակարդակի՝ ներմուծելով այն Անկախության հռչակագրի տարեդարձի կապակցությամբ պաշտոնական ուղերձի մեջ:
Սեփական «էգո»-ն, անձնական ամբիցիաներն այս հարցում գուրգուրելը ոչ այլ ինչ է, քան պետության (այո, բառերի մակարդակով փառաբանվող պետության) հանդեպ անհարգալից վերաբերմունք: Վարչապետի ուղերձը սեփական «բանաստեղծական տաղանդը» եւ պետականության սուբյեկտիվ ընկալումները դրսեւորելու տեղը չէ:
…Իհարկե, ամեն ինչ անցողիկ է: Թուրքմենբաշու մահվանից հետո նրա «գլուխգործոցը» կամաց-կամաց դուրս եկավ պետական շրջանառությունից: Բնականաբար, կմոռացվի նաեւ Փաշինյանի ոտանավորը: Բայց մինչ այդ բացառված չէ, որ մենք ժամանակավորապես կունենանք «հպարտ քաղաքացու» պատկերացրած ՀՀ պետական զինանշանը: Օրինակ, խաշլամայի ամանը՝ դրված հեծանիվի վրա:
Արամ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ