Ներքին անկախության մասին

«Նախկինները» հարստացել են 30 տարում, «ներկաներն» «իրենց դզեցին» 5 տարում՝ նույնքան ճոխ, բազմաթիվ բնակարաններով, մեքենաներով, բազմապիսի այլ նյութական հաճույքներով: Ինչի՞ մասին է դա խոսում: Եթե դու հարստացել ես մոտավորապես 6 անգամ արագ, ուրեմն՝ գործել ես 6 անգամ ավելի անզույշ եւ լկտի:

Դա, իր հերթին, հետեւանք կունենա. հաջորդ իշխանափոխությունից հետո «այսօրվաններին» 6 անգամ ավելի հեշտ կլինի դատել: Այնպես չէ, որ «նախկինները» դատվելու տեղ չունեն: Սակայն նրանց մեղքը, ինչպես տեսնում եք, շատ դժվար է ապացուցել (եթե, իհարկե, նման նպատակ կա), որովհետեւ նրանք շրջահայաց էին, իրենց շուրջ «անվտանգության բարձիկ» էին ստեղծում:

Բոլոր տեսակի հետխորհրդային իշխանությունները՝ այսօրվա, թե երեկվա, ունեն մի հիմնարար պատրանք՝ նրանք կարծում են, որ հավերժ են: Մանավանդ Փաշինյանն ու իր շքախումբը խորը համոզմունք ունեն, որ իրենց նկատմամբ «ժողովրդական սերը» տարիներով ու տասնամյակներով նույնը կմնա, ինչը եւ կապահովի իրենց ցմահ պաշտոնավարումը:

Որեւէ ձեւով համոզել, որ այդպես չի լինելու, անհնար է: Բայց այդ պալատական «կամարիլյան» (եթե իսպանական բառ օգտագործենք) ամենաշատը 3-4 հարյուր մարդ է: Իսկ մնացա՞ծ մարդիկ, որոնք իրենց ճակատագիրը կապում են իշխանության հետ: Նրանք նո՞ւյնպես կարծում են, որ Փաշինյանի ռեժիմը տասնամյակներ է տեւելու:

Ենթադրում եմ, որ այդ մարդիկ նման բան չեն մտածում: Բայց այդ դեպքում չեմ պատկերացնում, թե ինչպես են նրանք մի քանի տարի հետո դուրս գալու վարչապետին փառաբանելու եւ վարչակարգին տարբեր մանր ծառայություններ մատուցելու տակից:

…Ներքին անկախության երկու օրինակ: 18-րդ դարի հոլանդացի փիլիսոփա Բենեդիկտ Սպինոզան, հակասության մեջ մտնելով թե՛ իր էթնիկ (հրեական), թե՛ սոցիալական (բողոքական) շրջապատի հետ, իր գրքերում գրում էր այն, ինչ մտածում էր: Դրա գինն այն էր, որ նա իր ապրուստն ապահովելու համար օպտիկական ապակիներ էր մշակում:

Մեկ դար անց գերմանացի փիլիսոփա Արթուր Շոպենհաուերը նույնպես որեւէ պաշտոնական, գիտական դիրք չէր զբաղեցնում՝ չափազանց ժուժկալ կյանք էր վարում հոր թողած ժառանգությամբ:

Իհարկե, չեմ ուզում զուգահեռներ անցկացնել, բայց ժամանակակից լավագույն հայ արձակագիրներից մեկը՝ Լեւոն Ջավախյանը, Վերնիսաժում արծաթ է վաճառում:

Արամ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ

Լրահոս