25-01-2025 | 12:24
Մեր հասարակական-քաղաքական բառապաշարում կա բավականին տգեղ, բայց, իմ կարծիքով, շատ դիպուկ մի բառ՝ «աբիժնիկ»: Խոսքը ոչ թե սովորական նեղացած մարդու մասին է, այլ այնպիսի մի անձնավորության, որը նեղացածությունը դարձնում է կյանքի նշանաբան, դրոշ, հավատամք:
Բոլոր մարդկանց կյանքում լինում են տհաճ պահեր: Մեկին հանում են աշխատանքից, մյուսին զրկում են իշխանությունից, երրորդին ստորացնելով պաշտոնանկ են անում: Լինում է, որ մարդը մանկության տարիներին ծնողական ջերմության պակաս է զգացել: Կամ՝ դպրոցում նրան ծեծել են ավելի ուժեղ կամ ավելի «դուխով» տղաները: Կամ՝ չուզողները խոչընդոտել են կարիերային: Հազար ու մի բան է պատահում: Մարդկանց մի մասն այդ նեղվածությունը հաղթահարում է, մյուսն անընդհատ փորփրում է վերքը եւ վրեժխնդրությունը դարձնում է կյանքի իմաստ: Հակված եմ մտածելու, որ քաղաքական գործիչների մեծ մասը «աբիժնիկներ» են:
Նրանք ձգտում են իշխել հնարավորինս շատ մարդկանց վրա՝ անցյալում իրենց այս կամ այն նեղվածությունից «մուռ հանելու» համար: Լինում են, իհարկե, բացառություններ: Օրինակ, Նելսոն Մանդելայի սիրտը չկարծրացավ՝ 27 տարի բանտում անցկացնելուց եւ ստորացումներ կրելուց հետո: Նա ջերմ հարաբերություններ հաստատեց նաեւ իրեն խոշտանգողների հետ: Բայց դա ստանդարտից դուրս է: Իսկ ստանդարտն այն է, ինչ մենք տեսնում ենք, մասնավորապես, հայաստանյան իշխանության եւ ընդդիմության տեսքով:
Սակայն «աբիժնիկության»’ ինձ համար ամենաանընդունելի ձեւն է, երբ մարդիկ, որոնք ասելիք ունեն, հիասթափվում են սեփական հասարակությունից, նեղվում են անհասկացողությունից, վիրավորանքներից, գուցե նաեւ՝ քարկոծումներից եւ մտնում են սեփական պատյանի մեջ: Հպարտորեն փակվում են իրենց «փղոսկրյա աշտարակում» եւ հրաժարվում են «խոզերի առաջ մարգարիտներ շաղ տալուց»՝ ասպարեզը թողնելով թերուսներին, տհասներին եւ տգետներին, որոնք իրենց այդ թերությունները փոխհատուցում են ագրեսիվությամբ: Եթե կիրառելի է այսօր առավել հաճախ հնչող բառը, ապա հենց նման պահվածքն է, որ կարելի է դավաճանություն անվանել:
Դավաճանություն’ սեփական կոչմանը: …13-րդ դարի ֆրանցիսկյան վանական Անտոնիոսը Պադուայից մտնում է Ռիմինի քաղաք, որի իշխանությունները խստիվ հրահանգել էին բնակիչներին ոչ մի դեպքում չշփվել Անտոնիոսի հետ, չլսել նրա քարոզները, որպեսզի «ուղեղները չպղտորվեն»: Վանականը, ամեն տեղ մերժում ստանալով, դուրս է գալիս քաղաքի արվարձան եւ մոտենում է գետին: Նա որոշում է Աստծո խոսքը փոխանցել ձկներին: Եվ տեղի է ունենում հրաշքը՝ հարյուրավոր ձկներ դուրս են գալիս ջրի մակերես ու լսում են քարոզը: Աստիճանաբար մարդիկ նույնպես հավաքվում են Անտոնիոսի շուրջը:
Արամ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ
«Առավոտ»