Պետական եւ «չտեսական» մոտեցումներ

33 տարի առաջ այս օրերին՝ 1991 թվականի օգոստոսի 20-ին կամ 21-ին, Հայաստանի Գերագույն խորհրդի նախագահ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը հավաքեց լրագրողներիս (ես այն ժամանակ աշխատում էի «Ա1+»-ում) եւ խնդրեց կշռադատված լուսաբանել ГКЧП-ի հետ կապված իրադարձություններ: 33 տարի անց բառացիորեն, բնականաբար, չեմ հիշում այդ խոսակցությունը, բայց իմաստն այն էր, որ ցանկացած անզգույշ խոսք կարող է մեզ մի քանի գյուղ արժենալ Արցախում:

Այնպես չէր, իհարկե, որ Տեր-Պետրոսյանը հավանում էր ԽՍՀՄ-ը վերակենդանացնելու հուսահատ փորձը: Պարզապես պատասխանատվություն էր զգում Հայաստանի (ներառյալ՝ Արցախի) համար, եւ քանի որ մենք այն ժամանակ արդեն դե-ֆակտո անկախ պետություն էինք, նա կոչ էր անում լրագրողներին՝ դրսեւորել պետական մոտեցում: Ես սա հիշեցի այն առիթով, որ այսօր Հայաստանում Փաշինյանի «արեւմտամետ» երկրպագուները արտահայտություններ չեն ընտրում՝ Պուտինի եւ նրա քաղաքականության մասին խոսելիս, ընդհուպ մինչեւ՝ նրան ձերբակալելու եւ Հաագա ուղարկելու կոչերը, եթե ՌԴ նախագահը ոտք դնի Հայաստան: (Գուցե դա՞ է պատճառներից մեկը, որ Պուտինը օրերս մեկնեց Բաքու, բայց ոչ՝ Երեւան):

Այո, Ռուսաստանի ղեկավարն իր երկրում հաստատել է կոշտ ավտորիտար ռեժիմ եւ ագրեսիվ, արյունալի պատերազմ է սանձազերծել Ուկրաինայի դեմ: Բայց արդյո՞ք դրանից հետեւում է, որ գրեթե պաշտոնական մակարդակով Ռուսաստանի վրա ամենօրյա հարձակումներն արդարացված են: Իմ կարծիքով՝ ոչ. դրանք բերել եւ բերելու են կորուստների, որքան էլ դուր գան մեր արեւմտյան գործընկերներին: Մեծ հարգանք ունենալով ԱՄՆ-ի եւ ԵՄ-ի հանդեպ՝ վստահ եմ, որ նրանց հաճոյանալու համար Ռուսաստանին «քլնգելը» ոչ թե պետական, այլ, եթե մեղմ արտահայտություն օգտագործենք, «չտեսական» մոտեցում է:

Ի՞նչ ունենք արդյունքում: Պուտինն ու Ալիեւը մեր հարցով ինչ-որ բան են պայմանավորվում, եւ ՌԴ նախագահը խոստանում է իրենց պայմանավորվածության մասին տեղյակ պահել Փաշինյանին: Հնարավո՞ր է արդյոք այդ պարագայում որեւէ դրական սցենար ակնկալել մեզ համար: 

Արամ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ